Φυσιολογικός Τοκετός μετά από Καισαρική Τομή (VBAC)
Τι επιλογές τοκετού έχω μετά από έναν τοκετό με καισαρική;
Στη Μ. Βρετανία, πάνω από μία στις 5 γυναίκες (20 - 30%) γεννούν με καισαρική τομή.
Πολλές είναι επίσης οι γυναίκες που γεννούν με καισαρική τομή και στους επόμενους τοκετούς τους.
Αν είχατε ήδη έναν ή περισσότερους τοκετούς με καισαρική (ΚΤ), ίσως να σκέφτεστε τις επιλογές τοκετού που έχετε για την επόμενη φορά.
Είτε επιλέξετε το φυσιολογικό τοκετό είτε ξανά την καισαρική τομή σε μια μελλοντική εγκυμοσύνη, η επιλογή σας θα είναι ασφαλής με διαφορετικό ρίσκο και όφελος κατά περίπτωση.
Σε γενικές γραμμές και τα δύο είδη είναι ασφαλείς επιλογές, με ελάχιστο ρίσκο.
Όταν έρθει η ώρα να επιλέξετε, θα συζητήσουμε το ιατρικό ιστορικό σας και τις λεπτομέρειες των προηγούμενων κυήσεών σας. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε:
το λόγο για τον οποίο έγινε καισαρική τομή και τι ακριβώς συνέβη – π.χ. ήταν επείγουσα ΚΤ;
το είδος της τομής που σας έγινε στη μήτρα;
πώς νιώθετε με την προηγούμενη καισαρική σας; Έχετε κάποια ένσταση για το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα;
η τωρινή σας εγκυμοσύνη είναι εξ’ αρχής φυσιολογική και χωρίς προβλήματα ή έχουν υπάρξει επιπλοκές;
Θα συζητήσετε μαζί μας την πιθανότητα ενός επιτυχούς φυσιολογικού τοκετού, την προσωπική σας επιθυμία, καθώς και τα μελλοντικά σας σχέδια τεκνοποίησης, προτού πάρετε την απόφαση για ένα φυσιολογικό τοκετό ή μια νέα καισαρική τομή.
Πολλές είναι επίσης οι γυναίκες που γεννούν με καισαρική τομή και στους επόμενους τοκετούς τους.
Αν είχατε ήδη έναν ή περισσότερους τοκετούς με καισαρική (ΚΤ), ίσως να σκέφτεστε τις επιλογές τοκετού που έχετε για την επόμενη φορά.
Είτε επιλέξετε το φυσιολογικό τοκετό είτε ξανά την καισαρική τομή σε μια μελλοντική εγκυμοσύνη, η επιλογή σας θα είναι ασφαλής με διαφορετικό ρίσκο και όφελος κατά περίπτωση.
Σε γενικές γραμμές και τα δύο είδη είναι ασφαλείς επιλογές, με ελάχιστο ρίσκο.
Όταν έρθει η ώρα να επιλέξετε, θα συζητήσουμε το ιατρικό ιστορικό σας και τις λεπτομέρειες των προηγούμενων κυήσεών σας. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε:
το λόγο για τον οποίο έγινε καισαρική τομή και τι ακριβώς συνέβη – π.χ. ήταν επείγουσα ΚΤ;
το είδος της τομής που σας έγινε στη μήτρα;
πώς νιώθετε με την προηγούμενη καισαρική σας; Έχετε κάποια ένσταση για το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα;
η τωρινή σας εγκυμοσύνη είναι εξ’ αρχής φυσιολογική και χωρίς προβλήματα ή έχουν υπάρξει επιπλοκές;
Θα συζητήσετε μαζί μας την πιθανότητα ενός επιτυχούς φυσιολογικού τοκετού, την προσωπική σας επιθυμία, καθώς και τα μελλοντικά σας σχέδια τεκνοποίησης, προτού πάρετε την απόφαση για ένα φυσιολογικό τοκετό ή μια νέα καισαρική τομή.
Τι σημαίνει VBAC;
VBAC είναι τα αρχικά των αγγλικών λέξεων Vaginal Birth After Caesarean που σημαίνουν «Φυσιολογικός Τοκετός Μετά από Καισαρική». Είναι ο ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται όταν μια γυναίκα γεννάει από τον κόλπο, δηλαδή φυσιολογικά, έχοντας ήδη κάνει τουλάχιστον έναν τοκετό με καισαρική τομή στο παρελθόν. Ο τοκετός μέσω του κόλπου περιλαμβάνει και τον υποβοηθούμενο κολπικό τοκετό με εμβρυουλκό ή βεντούζα.
Τι σημαίνει προγραμματισμένη καισαρική;
Η ημερομηνία τοκετού με προγραμματισμένη καισαρική κανονίζεται από το μαιευτήρα σας κατά την προγεννητική παρακολούθησή σας. Συνήθως γίνεται μέσα στις τελευταίες εβδομάδες πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, εκτός εάν υπάρχει λόγος επίσπευσης του τοκετού είτε για εσάς είτε για το μωρό σας.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα ενός επιτυχημένου Φυσιολογικού Τοκετού μετά από Καισαρική (VBAC);
Τα πλεονεκτήματα ενός επιτυχημένου φυσιολογικού τοκετού μετά από καισαρική είναι τα εξής:
- μεγαλύτερη πιθανότητα φυσιολογικού τοκετού χωρίς επιπλοκές σε μελλοντικές εγκυμοσύνες.
- γρηγορότερη ανάνηψη και συντομότερη παραμονή στο μαιευτήριο.
- λιγότεροι πόνοι στην κοιλιά μετά τον τοκετό.
- δεν θα έχετε υποστεί χειρουργική επέμβαση, αποφεύγοντας και τις πιθανές επιπλοκές της.
Ποιες είναι οι πιθανότητες επιτυχίας ενός Φυσιολογικού Τοκετού μετά από Καισαρική (VBAC);
Στη Μ. Βρετανία συνολικά τρεις στις τέσσερις γυναίκες (75%) με φυσιολογική και χωρίς προβλήματα εγκυμοσύνη, που είχαν κάνει καισαρική τομή στο παρελθόν, γεννούν με κολπικό τοκετό.
Από εκείνες που είχαν ήδη έναν κολπικό τοκετό, είτε πριν είτε μετά την καισαρική τομή, οι 9 στις 10 (90%) γεννούν και πάλι με κολπικό τοκετό.
Οι περισσότερες γυναίκες με δύο προηγηθείσες καισαρικές τομές, γεννούν το επόμενο μωρό τους επίσης με καισαρική τομή. Ωστόσο, εάν επιλέξουν για την επόμενη φορά το φυσιολογικό τοκετό, οι πιθανότητες επιτυχίας είναι ελάχιστα λιγότερες από τις παραπάνω (μεταξύ 70% και 75%). Οι πιθανότητα επιπλοκών αυξάνεται σε αυτή την περίπτωση.
Από εκείνες που είχαν ήδη έναν κολπικό τοκετό, είτε πριν είτε μετά την καισαρική τομή, οι 9 στις 10 (90%) γεννούν και πάλι με κολπικό τοκετό.
Οι περισσότερες γυναίκες με δύο προηγηθείσες καισαρικές τομές, γεννούν το επόμενο μωρό τους επίσης με καισαρική τομή. Ωστόσο, εάν επιλέξουν για την επόμενη φορά το φυσιολογικό τοκετό, οι πιθανότητες επιτυχίας είναι ελάχιστα λιγότερες από τις παραπάνω (μεταξύ 70% και 75%). Οι πιθανότητα επιπλοκών αυξάνεται σε αυτή την περίπτωση.
Ποιες είναι για μένα οι πιθανότητες επιτυχίας ενός Φυσιολογικού Τοκετού μετά από Καισαρική (VBAC);
Υπάρχει ένας αριθμός παραγόντων (παράγοντες κινδύνου) που μειώνουν τις πιθανότητες επιτυχίας ενός κολπικού τοκετού. Αυτοί είναι οι εξής:
- να μην είχατε ποτέ πριν κολπικό τοκετό.
- να χρειαστεί να γίνει πρόκληση τοκετού.
- να μην έχει πάρει καλή θέση το μωρό και να χρειάζεστε καισαρική τομή.
- να είστε υπέρβαρη – με δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) πάνω από 30 όταν μείνατε έγκυος.
Ποια είναι τα μειονεκτήματα ενός Φυσιολογικού Τοκετού μετά από Καισαρική;
Στα μειονεκτήματα ενός φυσιολογικού τοκετού μετά από καισαρική περιλαμβάνονται τα εξής:
- Επείγουσα καισαρική τομή
Υπάρχει μια πιθανότητα να χρειαστείτε επείγουσα καισαρική τομή κατά τη διάρκεια του τοκετού σας. Αυτό συμβαίνει σε περίπου 25 γυναίκες στις 100 (25%). Το ποσοστό αυτό είναι ελαφρώς αυξημένο από το αντίστοιχο για τις πρωτότοκες γυναίκες, που κυμαίνεται στο 20% (20 στις 100 πρωτότοκες χρειάζονται επείγουσα καισαρική τομή). Επείγουσα καισαρική τομή γίνεται συνήθως όταν επιβραδύνεται ο τοκετός ή όταν υπάρχει ανησυχία για την καλή κατάσταση του μωρού ή της μητέρας.
- Μετάγγιση αίματος και μόλυνση στη μήτρα
Οι γυναίκες που επιλέγουν να γεννήσουν φυσιολογικά μετά από καισαρική έχουν 1% περισσότερες πιθανότητες να χρειαστούν μετάγγιση αίματος ή να παρουσιάζουν κάποια μόλυνση στη μήτρα σε σχέση με τις γυναίκες που επιλέγουν μια προγραμματισμένη καισαρική τομή.
- Λέπτυνση ή ρήξη της ουλής της προηγηθείσας καισαρικής
Υπάρχει πιθανότητα ν’ αποδυναμωθεί ή και ν’ ανοίξει η ουλή στη μήτρα κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού τοκετού. Αν ανοίξει τελείως (ρήξη) αυτό μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τη γυναίκα και το μωρό. Η πιθανότητα για κάτι τέτοιο είναι πολύ μικρή, αφού παρατηρείται σε ποσοστό μόλις 0,5%. Το ποσοστό αυξάνεται αν χρειαστεί να γίνει πρόκληση τοκετού. Σε περίπτωση τέτοιας ένδειξης, το μωρό θα γεννηθεί με επείγουσα καισαρική τομή.
- Κίνδυνοι για το μωρό
Ο κίνδυνος εγκεφαλικής βλάβης ή και θανάτου του μωρού στο φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική (δύο στις 1000 γυναίκες ή 0,2%) δεν είναι μεγαλύτερος από τον κίνδυνο που υπάρχει όταν γεννάει μια γυναίκα για πρώτη φορά. Ωστόσο, είναι λίγο μεγαλύτερος από τον κίνδυνο που θα υπήρχε αν η γυναίκα επέλεγε προγραμματισμένη καισαρική (ένα στα 1000 ή 0,1%).
Όλα τα παραπάνω, βεβαίως, αντισταθμίζονται απ’ τους αντίστοιχους κινδύνους που υπάρχουν αν επιλεγεί ακόμα μία προγραμματισμένη καισαρική (βλ. παρακάτω).
Πότε δεν συνιστάται ο Φυσιολογικός Τοκετός μετά από Καισαρική (VBAC);
Οι περιπτώσεις στις οποίες δεν συνιστάται ο φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική και είναι προτιμότερη η προγραμματισμένη καισαρική είναι οι εξής:
- αν είχατε στο παρελθόν τρεις ή περισσότερες γέννες με καισαρική
- αν είχατε ρήξη μήτρας σε προηγούμενο τοκετό
- αν υπάρχει υψηλή τομή στη μήτρα (κλασική καισαρική τομή)
- αν παρουσιάζετε άλλες επιπλοκές στην εγκυμοσύνη, που απαιτούν να γίνει καισαρική τομή.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα μιας προγραμματισμένης καισαρικής;
Τα πλεονεκτήματα μιας προγραμματισμένης καισαρικής είναι τα παρακάτω:
- δεν υπάρχει ουσιαστικά κανένας κίνδυνος ν’ ανοίξει η ουλή της μήτρας
- αποφεύγονται οι κίνδυνοι του τοκετού και ιδιαίτερα ο κίνδυνος εγκεφαλικής βλάβης ή θνησιγένειας λόγω έλλειψης οξυγόνου κατά τη διάρκεια του τοκετού (0,1%)
- γνωρίζετε την ακριβή ημερομηνία τοκετού.
Ωστόσο, εφόσον η καισαρική προγραμματίζεται μέσα στην τελευταία εβδομάδα πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, υπάρχει μια πιθανότητα να χρειαστεί να γεννήσετε πριν την ημερομηνία της προγραμματισμένης καισαρικής. Μία στις δέκα γυναίκες (10%) γεννούν πριν από αυτή την ημερομηνία.
Ποια είναι τα μειονεκτήματα της προγραμματισμένης καισαρικής;
Τα μειονεκτήματα της προγραμματισμένης καισαρικής είναι τα εξής:
- Μεγαλύτερης διάρκειας και πιθανώς πιο δύσκολη χειρουργική επέμβαση
Μια προγραμματισμένη καισαρική τομή μετά από προηγούμενο τοκετό με καισαρική συνήθως διαρκεί περισσότερο από την πρώτη επέμβαση εξαιτίας του ουλώδους ιστού και των συμφύσεων. Οι συμφύσεις ενδέχεται επίσης να δυσκολέψουν την επέμβαση και οι χειρισμοί να προκαλέσουν ζημιά στο έντερο ή στην ουροδόχο κύστη. Υπάρχουν σπάνιες αναφορές πρόκλησης τραυματισμού στο μωρό από απροσεξία.
- Κίνδυνος θρόμβου στο αίμα (θρόμβωση)
Ο θρόμβος αίματος που σχηματίζεται στον πνεύμονα ονομάζεται πνευμονική εμβολή. Η πνευμονική εμβολή μπορεί ν’ απειλήσει τη ζωή μιας γυναίκας (ποσοστό μικρότερο από 1 στις 1000 καισαρικές, λόγω της χρήσης των αντιπηκτικών ενέσεων).
- Πιο αργή ανάρρωση
Ίσως χρειαστείτε παραπάνω βοήθεια στο σπίτι και ίσως να μην μπορείτε να οδηγήσετε για έξι περίπου εβδομάδες μετά τον τοκετό.
- Αναπνευστικά προβλήματα του μωρού
Τα αναπνευστικά προβλήματα στο νεογνό είναι αρκετά συχνά μετά από καισαρική, όμως συνήθως δεν διαρκούν πολύ. Μερικές φορές χρειάζεται να εισαχθεί το μωρό στη μονάδα εντατικής παρακολούθησης νεογνών του μαιευτηρίου. Τρία με τέσσερα μωρά στα 100 (3-4%) που γεννώνται με προγραμματισμένη καισαρική παρουσιάζουν αναπνευστικά προβλήματα, σε σχέση με δύο-τρία στα 100 (2-3%) που γεννώνται με φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική. Ο κίνδυνος ελαχιστοποιείται αν η καισαρική γίνει την τελευταία εβδομάδα της εγκυμοσύνης και όχι νωρίτερα.
- Ανάγκη επανάληψης προγραμματισμένης καισαρικής και στις μελλοντικές εγκυμοσύνες
Μετά από κάθε καισαρική, υπάρχει περισσότερος ουλώδης ιστός και συμφύσεις στο τοίχωμα της μήτρας. Αυτό αυξάνει την πιθανότητα σε μελλοντική εγκυμοσύνη να αναπτυχθεί ο πλακούντας μέσα σε αυτόν τον ιστό δυσκολεύοντας την αφαίρεσή του στην καισαρική (διηθητικός πλακούντας). Αυτό μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία και σπανίως να πρέπει ν’ αντιμετωπιστεί με υστερεκτομή. Όλοι οι σοβαροί αυτοί κίνδυνοι γίνονται μεγαλύτεροι μετά από κάθε τοκετό που γίνεται με καισαρική τομή.
Τι θα συμβεί όταν έρθει η ώρα να γεννήσω κι έχω επιλέξει «Φυσιολογικό Τοκετό μετά από Καισαρική (VBAC)»;
Θα επικοινωνήσετε μαζί μας αμέσως μόλις αντιληφθείτε ότι ξεκινάει η διαδικασία του τοκετού σας ή σπάσουν τα νερά. Στην αίθουσα τοκετού, θα παρακολουθείται συνεχώς η καρδιακή λειτουργία τόσο η δική σας όσο και του μωρού. Μπορείτε να κάνετε επισκληρίδιο αναισθησία αν το επιθυμείτε.
Τι θα γίνει αν δεν έχω γεννήσει μέχρι την τελευταία ημερομηνία τοκετού και έχω επιλέξει Φυσιολογικό Τοκετό μετά από Καισαρική (VBAC);
Αν δεν έχει ξεκινήσει ο τοκετός σας κι έχουν περάσει ήδη 40 εβδομάδες κύησης, έχετε διάφορες επιλογές που θα τις συζητήσουμε στο ιατρείο. Αυτές είναι:
- συνεχίζετε να περιμένετε για μία ακόμη εβδομάδα, μέχρι να έρθει η ώρα τοκετού.
- να γίνει πρόκληση τοκετού. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο αποδυνάμωσης της ουλής και μειώνει τις πιθανότητες επιτυχούς Φυσιολογικού Τοκετού μετά από Καισαρική.
- αποφασίζετε μια νέα προγραμματισμένη καισαρική. Μερικές γυναίκες επιλέγουν το Φυσιολογικό Τοκετό μετά από Καισαρική όταν έρχεται φυσιολογικά η ώρα να γεννήσουν, όμως αν περάσει η καταληκτική ημερομηνία, προτιμούν την προγραμματισμένη καισαρική τομή αντί της πρόκλησης τοκετού.
Τι θα γίνει αν έχω επιλέξει προγραμματισμένη καισαρική και αρχίσει ξαφνικά η διαδικασία του τοκετού;
Θα επικοινωνήσουμε για να μας περιγράψετε τι συμβαίνει (αν σας έχουν πιάσει πόνοι ή έχουν σπάσει τα νερά). Το πιθανότερο είναι να γίνει επείγουσα καισαρική αν επιβεβαιωθεί ότι έχει αρχίσει η διαδικασία του τοκετού. Αν η διαδικασία είναι πλέον πολύ προχωρημένη ή αν ο τοκετός είναι πρόωρος (πριν τις 37 εβδομάδες), τότε ίσως να είναι καταλληλότερος ο Φυσιολογικός Τοκετός μετά από Καισαρική VBAC.
