Χολόσταση κύησης
Οι παρακάτω πληροφορίες σας αφορούν εάν έχει διαγνωστεί ότι πάσχετε από χολόσταση της κύησης ή εάν έχετε επίμονο κνησμό (φαγούρα) κατά την εγκυμοσύνη σας.
Πιο συγκεκριμένα, παρακάτω θα βρείτε απαντήσεις στα εξής ερωτήματα:
- Πώς γίνεται η διάγνωση της χολόστασης κύησης.
- Τι είδους προγεννητική παρακολούθηση θα χρειαστείτε.
- Τι μπορεί να σημαίνει μια τέτοια διάγνωση για εσάς και το μωρό σας.
- Ποιες θεραπείες υπάρχουν.
Τι είναι η χολόσταση κύησης;
Η χολόσταση κύησης είναι μια διαταραχή που επηρεάζει το συκώτι σας κατά την εγκυμοσύνη. Προκαλεί τη συσσώρευση χολικών οξέων στο σώμα σας. Το βασικό σύμπτωμα είναι ο κνησμός (φαγούρα) στο δέρμα χωρίς να υπάρχει δερματικό εξάνθημα. Τα συμπτώματα υποχωρούν μόλις γεννηθεί το μωρό.
Η χολόσταση κύησης δεν είναι συχνή πάθηση, αφού συμβαίνει σε ποσοστό λιγότερο από το 1% των εγκύων. Είναι πιο συνηθισμένη σε γυναίκες Ινδικής και Πακιστανικής καταγωγής (ποσοστό 1,5%).
Η χολόσταση κύησης δεν είναι συχνή πάθηση, αφού συμβαίνει σε ποσοστό λιγότερο από το 1% των εγκύων. Είναι πιο συνηθισμένη σε γυναίκες Ινδικής και Πακιστανικής καταγωγής (ποσοστό 1,5%).
Τι προκαλεί τη χολόσταση κύησης;
Η ακριβής αιτία της χολόστασης κύησης δεν είναι ακόμα γνωστή, όμως πιστεύεται ότι εμπλέκονται τόσο ορμονικοί και γενετικοί, όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες (π.χ. διατροφή).
- Ορμόνες
Oι ορμόνες όπως τα οιστρογόνα, που παρουσιάζουν αυξημένες τιμές στην εγκυμοσύνη, μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο που λειτουργεί το συκώτι σας και να προκαλέσουν χολόσταση κύησης.
- Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες
Η χολόσταση κύησης είναι πιο συχνή σε γυναίκες ορισμένων φυλετικών ομάδων. Αυτή η παρατήρηση, καθώς και το ότι η χολόσταση κύησης εμφανίζεται σε άτομα της ίδιας οικογένειας, αποδεικνύει ότι υπάρχει κάποιος γενετικός παράγοντας που παίζει ρόλο στην εμφάνισή της. Αν είχατε ήδη εμφανίσει χολόσταση κύησης σε μια εγκυμοσύνη, υπάρχει πιθανότητα επανεμφάνισής της σε μελλοντική εγκυμοσύνη (βλ. παρακάτω: «Τι άλλο πρέπει να γνωρίζω;»).
Έχω χολόσταση κύησης.
Τι σημαίνει για εμένα;
Η χολόσταση κύησης είναι μια πολύ ενοχλητική κατάσταση, αλλά δεν έχει σοβαρό αντίκτυπο στην υγεία σας.
- Κνησμός (φαγούρα)
Η φαγούρα μπορεί να ξεκινήσει οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όμως συνήθως παρουσιάζεται μετά από τις 28 εβδομάδες. Αν και συχνά ξεκινάει από τις παλάμες και τις πατούσες, μπορεί να εξαπλωθεί παντού στα χέρια και τα πόδια, ενώ σπανιότερα μπορεί να εμφανιστεί και στο πρόσωπο, την πλάτη και το στήθος. Μπορεί να είναι από ήπια έως πολύ έντονη κι επίμονη, οπότε καταλήγει να γίνει οδυνηρή. Τείνει να είναι χειρότερη τη νύχτα και μπορεί να διαταράσσει τον ύπνο, προκαλώντας ένα αίσθημα κούρασης και εξάντλησης κατά τη διάρκεια της ημέρας. Δεν υπάρχει εξάνθημα, αλλά μερικές γυναίκες ξύνονται τόσο έντονα που τραυματίζουν το δέρμα τους. Η φαγούρα βελτιώνεται μετά τον τοκετό και δεν προκαλεί μακροχρόνια προβλήματα υγείας.
- Ίκτερος
Κάποιες γυναίκες με χολόσταση κύησης εμφανίζουν ίκτερο (κιτρίνισμα του δέρματος λόγω ηπατικών διαταραχών). Αισθάνονται αδιαθεσία και χάνουν την όρεξή τους. Ο ίκτερος κάνει τα ούρα σκουρόχρωμα και τις κινήσεις του εντέρου πολύ αργές (δυσκοιλιότητα).
Τι σημαίνει για το μωρό μου;
Οι επιπτώσεις της χολόστασης κύησης στο μωρό δεν έχουν ακόμα αποσαφηνιστεί πλήρως:
- Αυξημένη πιθανότητα ν’ αποβάλλει το μωρό μηκώνιο (κένωση των εντέρων του) προτού γεννηθεί.
Αυτό θα κάνει το αμνιακό υγρό γύρω του να πάρει ένα καφετί ή πράσινο χρώμα.
- Αυξημένη πιθανότητα πρόωρου τοκετού.
Μία στις 10 γυναίκες με χολόσταση κύησης γεννάει πριν τις 37 εβδομάδες. Στο ποσοστό αυτό περιλαμβάνονται και οι περιπτώσεις πρόκλησης τοκετού (ιατρογενής προωρότητα).
- Κίνδυνος θνησιγένειας (να γεννηθεί το μωρό χωρίς σημάδια ζωής)
Κάποιες έρευνες πριν πολλά χρόνια υποστήριζαν ότι τα περιστατικά θνησιγένειας ήταν περισσότερα σε γυναίκες με χολόσταση κύησης, λόγω της οποίας υπήρχε πολύ πρόωρος τοκετός. Οι πρόσφατες έρευνες όμως δείχνουν ότι ο κίνδυνος θνησιγένειας είναι ο ίδιος με τις γυναίκες που δεν πάσχουν από χολόσταση κύησης (1 στα 200). Δεν γνωρίζουμε το κατά πόσον η μείωση του ποσοστού θνησιγένειας σε γυναίκες με χολόσταση κύησης οφείλεται σε μια γενικότερη βελτίωση των συνθηκών μαιευτικής και νεογνικής φροντίδας, σε γενικότερη βελτίωση της υγείας των γυναικών ή στη δυνατότητα έγκαιρης πρόκλησης τοκετού.
Πώς γίνεται η διάγνωση της χολόστασης κύησης;
Μπορεί να διαγνωστεί ότι έχετε χολόσταση κύησης αν έχετε ανεξήγητη φαγούρα στην εγκυμοσύνη και μη-φυσιολογικές τιμές αιματολογικών εξετάσεων (σχετικών με την ηπατική λειτουργία και τα χολικά οξέα), όμως και τα δύο αυτά σημάδια βελτιώνονται μόλις γεννηθεί το μωρό. Πρόκειται για διάγνωση που γίνεται αφού έχουν αποκλειστεί οι άλλες αιτίες κνησμού (φαγούρας) και μη-φυσιολογικής ηπατικής λειτουργίας.
Συμπτώματα
Η φαγούρα είναι πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα στην εγκυμοσύνη, αφού παρουσιάζεται σε ποσοστό 23% των γυναικών, όμως ένα πολύ μικρό ποσοστό αυτών έχουν χολόσταση κύησης. Ωστόσο, η φαγούρα είναι συχνά το πρώτο σημάδι εμφάνισης χολόστασης. Συνήθως χειροτερεύει τη νύχτα και εντοπίζεται ιδίως στις παλάμες και τις πατούσες. Γι’ αυτό αν σας παρουσιαστεί έντονη φαγούρα, ενημερώστε τον ιατρό σας.
Η φαγούρα είναι πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα στην εγκυμοσύνη, αφού παρουσιάζεται σε ποσοστό 23% των γυναικών, όμως ένα πολύ μικρό ποσοστό αυτών έχουν χολόσταση κύησης. Ωστόσο, η φαγούρα είναι συχνά το πρώτο σημάδι εμφάνισης χολόστασης. Συνήθως χειροτερεύει τη νύχτα και εντοπίζεται ιδίως στις παλάμες και τις πατούσες. Γι’ αυτό αν σας παρουσιαστεί έντονη φαγούρα, ενημερώστε τον ιατρό σας.
- Εξέταση του δέρματος
Ο ιατρός θα εξετάσει το δέρμα σας για να δει αν η φαγούρα σχετίζεται με άλλες δερματικές παθήσεις, όπως το έκζεμα. Είναι πιθανό να έχετε περισσότερες από μία δερματικές παθήσεις.
- Αιματολογικές εξετάσεις
Θα σας γίνουν αιματολογικές εξετάσεις για να διαγνωστεί με βεβαιότητα η χολόσταση κύησης. Αυτές οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:
- Εξέταση ηπατικής λειτουργίας. Αυτή περιλαμβάνει έναν αριθμό αιματολογικών εξετάσεων που δείχνουν πώς λειτουργεί το συκώτι σας.
- Εξέταση χολικών οξέων. Αυτή μετράει το επίπεδο χολικών οξέων στο αίμα σας. Η τιμή αυτή μπορεί να βγει μη-φυσιολογική ακόμα κι αν η εξέταση ηπατικής λειτουργίας είναι καλή.
- Αναλύσεις αίματος για ν’ αποκλειστούν άλλες αιτίες ηπατικών προβλημάτων.
Κάποιες γυναίκες μπορεί να έχουν φαγούρα για μέρες ή και εβδομάδες προτού οι αιματολογικές τους εξετάσεις δείξουν κάτι το μη-φυσιολογικό. Αν η φαγούρα επιμένει χωρίς να βρίσκεται η αιτία της, τότε οι εξετάσεις ηπατικής λειτουργίας πρέπει να επαναληφθούν μετά από 1-2 εβδομάδες.
- Εξέταση με υπέρηχο
Μια εξέταση με υπέρηχο μπορεί να δείξει τυχόν ανωμαλίες στο συκώτι ή χολόλιθους (πέτρες στη χοληδόχο κύστη).
Τι είδους παρακολούθηση θα χρειαστώ στην εγκυμοσύνη;
Αν διαγνωστείτε με χολόσταση κύησης, θα πρέπει να γεννήσετε σε μαιευτήριο με μονάδα εντατικής παρακολούθησης νεογνών. Ανάλογα με την κατάστασή σας, ο ιατρός θα σας συμβουλεύσει να κάνετε πιο συχνές επισκέψεις στο ιατρείο και ενδεχομένως και στον εμβρυομητρικό ιατρό. Στο πλαίσιο της πρόσθετης παρακολούθησης του μωρού, ίσως χρειαστεί παρακολούθηση της καρδιακής του λειτουργίας (καρδιοτοκογράφημα). Δυστυχώς, καμία από τις παραπάνω εξετάσεις παρακολούθησης δεν αποκλείει με απόλυτη αξιοπιστία τον κίνδυνο θνησιγένειας.
Όταν έρθει η ώρα του τοκετού, θα παρακολουθείται διαρκώς η καρδιακή λειτουργία του μωρού (non-stress test, NST).
Όταν έρθει η ώρα του τοκετού, θα παρακολουθείται διαρκώς η καρδιακή λειτουργία του μωρού (non-stress test, NST).
Υπάρχει θεραπεία για τη χολόσταση κύησης;
Δεν υπάρχει άλλη θεραπεία για τη χολόσταση κύησης εκτός από την ίδια τη γέννηση του μωρού. Η αγωγή που θα σας προτείνει ο ιατρός απαλύνει τα ενοχλητικά συμπτώματα. Καμία από τις συμπτωματικές αγωγές που ακολουθούν δεν έχει επίπτωση στο μωρό:
- Κρέμες για το δέρμα και αλοιφές για την ανακούφιση από τη φαγούρα. Πρόκειται για προϊόντα ασφαλή στην εγκυμοσύνη που μπορεί να προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση.
- Αντισταμινικά, που μπορεί να σας βοηθούν να κοιμάστε το βράδυ, αν και δεν φαίνεται να έχουν μεγάλη επιτυχία στην αντιμετώπιση της φαγούρας.
- Ουρσοδεοξυχολικό οξύ, που μειώνει τα επίπεδα χολικών οξέων στο αίμα και βελτιώνει την ηπατική λειτουργία. Μπορεί να βοηθήσει επίσης στη μείωση της φαγούρας. Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για το κατά πόσον το ουρσοδεοξυχολικό οξύ μειώνει περαιτέρω την ήδη χαμηλή πιθανότητα θνησιγένειας ή το κατά πόσον είναι απολύτως ασφαλές για το μωρό, όμως είναι ένα φάρμακο που συνταγογραφείται αρκετά συχνά σε περιστατικά χολόστασης.
- Μερικές γυναίκες έχουν διαπιστώσει ότι τα δροσερά ντους και τα φαρδιά βαμβακερά ρούχα βοηθούν στη μείωση της φαγούρας.
Βιταμίνη K και χολόσταση κύησης
Η χολόσταση κύησης μπορεί να διαταράξει την πηκτικότητα του αίματός σας, πράγμα που θα σας κάνει πιο επιρρεπή σε αιμορραγίες παντός είδους. Η Βιταμίνη Κ μπορεί να σας βοηθήσει σε αυτό. Αν το αίμα σας χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να πήξει, συστήνεται μια καθημερινή δόση Βιταμίνης Κ που θα συμβάλλει στην πρόληψη επιπλοκών αν αρχίσετε να αιμορραγείτε από κάπου.
Ακόμα κι αν δεν έχει επηρεαστεί η πηκτικότητα του αίματός σας, μπορεί να υπάρξει κάποια ωφέλεια από τη Βιταμίνη Κ.
Ακόμα κι αν δεν έχει επηρεαστεί η πηκτικότητα του αίματός σας, μπορεί να υπάρξει κάποια ωφέλεια από τη Βιταμίνη Κ.
Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να γεννηθεί το μωρό;
Θα έχετε την ευκαιρία να συζητήσετε μαζί μας την επιλογή τού να σας γίνει πρόκληση τοκετού μεταξύ 37 -38 εβδομάδες κύησης, ιδίως εάν τα συμπτώματά σας είναι σοβαρά ή αν οι αιματολογικές σας εξετάσεις απέχουν πολύ από τις φυσιολογικές τιμές. Η πρόωρη πρόκληση τοκετού (πριν τις 37 εβδομάδες) έχει αυξημένη πιθανότητα καισαρικής τομής και εισαγωγής του μωρού σας στη μονάδα εντατικής φροντίδας νεογνών λόγω προβλημάτων προωρότητας. Είναι δύσκολο να προβλεφθεί ο μικρός κίνδυνος θνησιγένειας εάν η κύηση συνεχιστεί πέρα από τις 37 εβδομάδες. Ο ιατρός θα συζητήσει την καλύτερη λύση για σας και το μωρό σας, πάντα σε σχέση με την δική σας ξεχωριστή περίπτωση, οπότε θα μπορέσετε να κάνετε μια συνειδητή επιλογή.
Τι είδους παρακολούθηση θα έχω μετά τον τοκετό;
Η χολόσταση κύησης βελτιώνεται μετά τον τοκετό. Ωστόσο, καλό θα ήταν να κάνετε μια συνάντηση με τον ιατρό σας γύρω στις 6-8 εβδομάδες μετά τον τοκετό. Στόχος αυτής της συνάντησης είναι να διαπιστωθεί ότι έχει υποχωρήσει τελείως η φαγούρα και το συκώτι σας λειτουργεί κανονικά. Τυχόν συμπτώματα που επιμένουν και μη-φυσιολογικές εξετάσεις ηπατικής λειτουργίας μπορεί να υποδεικνύουν την ύπαρξη κάποιου άλλου προβλήματος, οπότε θα παραπεμφθείτε σε ειδικό.
Τι άλλο πρέπει να γνωρίζω για την χολόσταση κύησης;
- Υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να παρουσιαστεί ξανά χολόσταση κύησης σε μελλοντική εγκυμοσύνη σας: 45–90 στις 100 γυναίκες (45–90%) που είχαν χολόσταση κύησης, την εμφανίζουν και στις επόμενες εγκυμοσύνες τους.
- Αν είχατε χολόσταση κύησης στην εγκυμοσύνη σας, καλό θα ήταν να αποφύγετε τα αντισυλληπτικά χάπια που περιέχουν οιστρογόνα, γι’ αυτό συζητήστε καλύτερα με τον ιατρό σας άλλες μορφές αντισύλληψης.
- Η κατανάλωση αλκοόλ δεν προκαλεί χολόσταση κύησης. Ωστόσο, καλό θα ήταν ν’ αποφεύγετε την κατανάλωση αλκοόλ κατά την εγκυμοσύνη σας, ιδίως όταν υπάρχουν ενδείξεις οποιασδήποτε ηπατικής νόσου.
