Η αξία του  τεστ Παπανικολάου είναι ότι ελαχιστοποιεί την πιθανότητα μια γυναίκα να αναπτύξει καρκίνο του τράχηλου της μήτρας.

Προϋπόθεση είναι το τεστ παπ να πραγματοποιείται μία φορά το χρόνο από Γυναικολόγο.

Με το τεστ παπ λαμβάνονται κύτταρα (είναι κυτταρολογική εξέταση) από τον τράχηλο της μήτρας και ο κυτταρολόγος τα αναλύει στο μικροσκόπιο.

Οι πιθανές απαντήσεις του κυτταρολόγου μπορεί να είναι:
Α. φυσιολογικό τεστ παπ, οπότε το τεστ απλώς θα πρέπει να επαναληφθεί σε ένα έτος.
Β. κύτταρα με HPV λοίμωξη, οπότε το τεστ θα πρέπει να επαναληφθεί σε έξι μήνες και να συζητηθεί το ενδεχόμενο πραγματοποίησης κολποσκόπησης στο ιατρείο.
Γ. κύτταρα που δείχνουν αλλοιώσεις απροσδιόριστης σημασίας (Abnormal Squamous Cells of Unknown Significance, ASCUS), οπότε το τεστ παπ θα πρέπει να επαναληφθεί σε έξι μήνες και να συζητηθεί το ενδεχόμενο πραγματοποίησης κολποσκόπησης ή και καλλιέργειας κολπικού και τραχηλικού υγρού στο ιατρείο.
Δ. κύτταρα ήπιας παθολογίας, οπότε ενδείκνυται κολποσκόπηση και ίσως βιοψία στο ιατρείο.
Ε. κύτταρα μέτριας παθολογίας, οπότε ενδείκνυται κολποσκόπηση και λήψη βιοψίας.
Στ. κύτταρα σοβαρής παθολογίας, οπότε ενδείκνυται κολποσκόπηση, βιοψία και προγραμματισμός θεραπείας.
 

Ένα παθολογικό τεστ παπ μπορεί να δημιουργήσει ανησυχία στη γυναίκα και να προκαλέσει πολλές απορίες.

Ο ιατρός Δ. Κολέσκας έχει εξειδικευθεί (πιστοποίηση RCOG/ BSCCP) στη θεραπεία παθήσεων του τραχήλου της μήτρας, είναι πιστοποιημένο μέλος της Βρετανικής Εταιρείας Κολποσκόπησης και Παθολογίας του Τραχήλου από το 2007 και διαθέτει πολύ μεγάλη κλινική εμπειρία στον τομέα αυτό.
 

Η προσέγγιση που ακολουθεί όταν προκύψει ένα παθολογικό τεστ παπ είναι να καθησυχάσει την ασθενή, να της περιγράψει τις ακριβείς διαστάσεις του προβλήματος και να προτείνει εναλλακτικές στρατηγικές χειρισμού του.

Στις περιπτώσεις εκείνες που θα πρέπει να ακολουθηθεί χειρουργική θεραπεία, αυτή γίνεται με τη μέθοδο LETZ, που σημαίνει «εξαίρεση της βλάβης του τραχήλου με τη χρήση ηλεκτροδίου σε σχήμα αγκύλης». Η μέθοδος αυτή επιτρέπει τη θεραπεία του προβλήματος αλλά μας παρέχει κι ένα τεμάχιο ιστού, το οποίο θα σταλεί για ιστολογική εξέταση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, ώστε να καθοριστούν η περαιτέρω παρακολούθηση και η πρόγνωση μετά τη θεραπεία. Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό γενική ή τοπική αναισθησία στο ιδιωτικό νοσοκομείο και η ασθενής επιστρέφει στο σπίτι της την ίδια ημέρα, επιστρέφει στη δουλειά της την επόμενη, ενώ θα πρέπει να απέχει από σεξουαλική δραστηριότητα και χρήση ταμπόν για τρεις με τέσσερις εβδομάδες.
  '