Το τεστ ΠΑΠ (Test Pap), γνωστό και ως τεστ Παπανικολάου, είναι μια απλή και ανώδυνη κυτταρολογική εξέταση που έχει ως στόχο την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Εφευρέθηκε από τον Έλληνα βιολόγο Γεώργιο Παπανικολάου το 1928 και αποτελεί την πιο διαδεδομένη εξέταση παγκοσμίως για την ανίχνευση προκαρκινικών αλλοιώσεων. Το test ΠΑΠ συστήνεται σε σεξουαλικά ενεργές γυναίκες ηλικίας 20 έως 65 ετών και έχει συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της επίπτωσης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στις ανεπτυγμένες χώρες.

Το τεστ Παπανικολάου (ΠΑΠ) είναι μια κυτταρολογική εξέταση που ελέγχει την παρουσία προκαρκινικών και καρκινικών κυττάρων στον τράχηλο της μήτρας. Ο βασικός του ρόλος είναι να ανιχνεύει πιθανές αλλαγές που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, επιτρέποντας, έτσι, την έγκαιρη παρέμβαση και θεραπεία. Το τεστ μπορεί, επίσης, να υποδείξει την παρουσία του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), ο οποίος είναι ο κύριος παράγοντας που οδηγεί σε δυσπλασίες του τραχήλου. Πέρα από την ανίχνευση προκαρκινικών αλλαγών, το test Pap μπορεί να δείξει και άλλες καταστάσεις, όπως φλεγμονές ή αλλοιώσεις που μπορεί να προέρχονται από μικροβιακές λοιμώξεις, αν και δεν ανιχνεύει απευθείας μικρόβια. Επίσης, μέσω του τεστ ΠΑΠ δεν μπορεί να διαγνωσθεί ο καρκίνος των ωοθηκών.

Το τεστ ΠΑΠ συνιστάται να πραγματοποιείται σε σεξουαλικά ενεργές γυναίκες από την ηλικία των 20 ετών έως τα 65 χρόνια και δεν μπορεί να διεξαχθεί κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως, καθώς η αιμορραγία εμποδίζει τη λήψη αντιπροσωπευτικού δείγματος κυττάρων. Αναφορικά με το πόσες μέρες μετά την περίοδο συνιστάται να πραγματοποιείται και ποια μέρα του κύκλου είναι η κατάλληλη, η ιδανική στιγμή για την πραγματοποίησή του είναι μετά το τέλος της εμμήνου ρύσεως, ιδανικά γύρω στα μέσα του κύκλου, όταν ο τράχηλος της μήτρας είναι στην κατάλληλη κατάσταση για τη λήψη κυττάρων.

Το τεστ ΠΑΠ δεν απαιτεί κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία, ωστόσο, πριν υποβληθείτε σε αυτό, είναι σημαντικό να ακολουθήσετε ορισμένες οδηγίες.Επίσης, δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε σπρέι, πούδρα, ταμπόν ή κολπικές κρέμες για τουλάχιστον 48 ώρες πριν. Σε περίπτωση που λαμβάνετε ενδοκολπική αγωγή, θα πρέπει να κάνετε το τεστ ΠΑΠ τουλάχιστον μια εβδομάδα μετά την διακοπή της αγωγής. Τέλος, αποφύγετε τις κολπικές πλύσεις για τουλάχιστον 24 ώρες προτού υποβληθείτε στο τεστ για να διασφαλίσετε πιο ακριβή αποτελέσματα.

Η διαδικασία λήψης του τεστ Παπανικολάου είναι εξαιρετικά απλή και γρήγορη. Αφού αφαιρέσετε το εσώρουχό σας, ξαπλώνετε στη γυναικολογική καρέκλα. Ένας πλαστικός κολποδιαστολέας εισάγεται με προσοχή στον κόλπο σας, επιτρέποντας στον γιατρό να εξετάσει τον τράχηλο. Μετά από αυτό, συλλέγονται κύτταρα από την επιφάνεια του τραχήλου και το εσωτερικό του κόλπου με τη βοήθεια μιας σπάτουλας, ενώ με μία ψύκτρα λαμβάνονται επιπλέον κύτταρα από το καναλι του τραχήλου. Μετά τη λήψη, ακολουθεί επίστρωση του δείγματος σε γυάλινα πλακίδια, μονιμοποίησή του με τη χρήση ειδικού σπρέι και αποστολή του στο εργαστήριο. Τέλος, το δείγμα ελέγχεται από τον κυτταρολόγο, ώστε να βγάλει τα αποτελέσματα. Το δείγμα μπορεί εναλλακτικά να σταλει σε υγρό μεταφορικό υλικό (τεστ Παπ υγρής φάσης) κάτι που εξυπηρετεί την ταυτόχρονη εξέταση HPV DNA με μοριακές μεθόδους. Οι δύο τεχνικές ανάλυσης των κυττάρων – από πλακίδιο ή από υγρό είνια εξίσου αποτελεσματικές και ακριβείς.

Αξίζει να επισημανθεί η διαδικασία δεν πονάει. Μπορεί να νιώσετε μόνο μια ελαφριά δυσφορία ή πολύ λίγο πόνο. Για τον λόγο αυτό, προσπαθήστε να παραμείνετε χαλαρή και να παίρνετε βαθιές και αργές αναπνοές. Επιπλέον, μπορεί να δείτε αίμα μετά το τεστ ΠΑΠ, ωστόσο η εμφάνιση μικρής ποσότητας αίματος είναι συνήθως φυσιολογική και προκαλείται από τον ερεθισμό του τραχήλου της μήτρας κατά τη συλλογή κυττάρων, με την αιμορραγία να σταματά συνήθως μέσα σε 1-2 ημέρες.

Μια γυναίκα θα πρέπει να κάνει το πρώτο της Τεστ ΠΑΠ εντός ενός έτους από την πρώτη της σεξουαλική επαφή. Έπειτα από την πρώτη φορά, οι γυναικολόγοι συνιστούν στις σεξουαλικά ενεργές γυναίκες να επαναλαμβάνουν το τεστ μία φορά τον χρόνο. Αν το τεστ δείξει κάποιο εύρημα, θα πρέπει να επαναληφθεί μέσα σε έξι μήνες.

Τα αποτελέσματα του τεστ ΠΑΠ είναι συνήθως διαθέσιμα μέσα σε μία εβδομάδα. Έπεται ερμηνεία αποτελεσμάτων από τον γιατρό και συζήτηση μαζί σας.

Εάν το τεστ είναι φυσιολογικό ή αρνητικό, αυτό σημαίνει ότι δεν βρέθηκαν παθολογικά κύτταρα και, επομένως, συνιστάται επανάληψή του μετά από έναν χρόνο.

Ένα μη φυσιολογικό τεστ δεν συνεπάγεται απαραίτητα καρκίνο. Σημαίνει απλά ότι υπάρχουν μη φυσιολογικά κύτταρα στον τράχηλο, τα οποία υπάρχει περίπτωση να είναι προκαρκινικά. Η παρουσία του ιού HPV μπορεί να οδηγήσει σε κυτταρολογικές αλλοιώσεις. Οι κατηγορίες μη φυσιολογικών κυττάρων περιλαμβάνουν:

●        άτυπα κύτταρα απροσδιορίστου σημασίας (ASCUS)

●        ήπια αλλοίωση (LSIL)

●        μέτρια ή σοβαρή αλλοίωση (HGSIL)

●        καρκίνωμα

Ανάλογα με τα αποτελέσματα, ο γιατρός σας μπορεί να σας συμβουλεύσει να αυξήσετε τη συχνότητα των τεστ ΠΑΠ ή να προβείτε σε περαιτέρω εξετάσεις, όπως είναι η κολποσκόπηση και η τυποποίηση για τον ιό HPV (HPV DNA typing).

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το τι είναι το τεστ ΠΑΠ, τι δείχνει, πώς γίνεται, πότε και κάθε πότε γίνεται, καθώς και για την τιμή του, πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον μαιευτήρα, χειρουργό γυναικολόγο M.R.C.O.G., C.C.T. Δ. Κολέσκα, ο οποίος έχει εξειδικευθεί στη θεραπεία παθήσεων του τραχήλου της μήτρας και είναι πιστοποιημένο μέλος της Βρετανικής Εταιρείας Κολποσκόπησης και Παθολογίας του Τραχήλου RCOG/BSCCP από το 2007. Σε περίπτωση που προκύψει ένα παθολογικό τεστ Παπανικολάου, η προσέγγιση του γιατρού εστιάζει στην ηρεμία σας, στην περιγραφή των ακριβών διαστάσεων του προβλήματος και στην πρόταση των κατάλληλων στρατηγικών για την αντιμετώπισή του.