Προεκλαμψία και εγκυμοσύνη
Τι είναι η προεκλαμψία;
Η προεκλαμψία είναι μια διαταραχή που μπορεί να εμφανιστεί συνήθως μετά τις 20 εβδομάδες κύησης. Πρόκειται για συνδυασμό:
- υψηλής αρτηριακής πίεσης (υπέρτασης) και
- εμφάνισης πρωτεΐνης στα ούρα (πρωτεϊνουρία).
Η ακριβής αιτία της προεκλαμψίας δεν είναι γνωστή.
Συχνά δεν υπάρχουν συμπτώματα, όμως μπορεί να διαγνωστεί κατά την τακτική προγεννητική παρακολούθηση από τον γιατρό, με έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και εξέταση ούρων. Γι’ αυτό το λόγο σας ζητείται να κάνετε μία γενική ούρων κάθε μήνα κατά τη διάρκεια της κύησης.
Συχνά δεν υπάρχουν συμπτώματα, όμως μπορεί να διαγνωστεί κατά την τακτική προγεννητική παρακολούθηση από τον γιατρό, με έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και εξέταση ούρων. Γι’ αυτό το λόγο σας ζητείται να κάνετε μία γενική ούρων κάθε μήνα κατά τη διάρκεια της κύησης.
Γιατί πρέπει να γνωρίζω αν έχω προεκλαμψία;
Η προεκλαμψία είναι συχνή διαταραχή, καθότι την εμφανίζουν 2 με 8 γυναίκες στις 100 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συνήθως είναι ήπια και με ελάχιστο αντίκτυπο στην κύηση. Ωστόσο, είναι σημαντικό να ξέρει κανείς εάν εμφανίζει αυτή την κατάσταση, επειδή σ’ ένα μικρό ποσοστό των περιπτώσεων, μπορεί να εξελιχθεί σε μια πολύ πιο σοβαρή επιπλοκή. Μια βαριάς μορφής προεκλαμψία μπορεί ν’ απειλήσει τη ζωή τόσο της μητέρας όσο και του παιδιού.
Περίπου μία στις 200 γυναίκες (0,5%) εμφανίζει βαριάς μορφής προεκλαμψία κατά τη διάρκεια της κύησης. Τα συμπτώματα τείνουν να γίνονται εμφανή στα τελευταία στάδια της κύησης, αλλά μπορεί να εμφανιστούν για πρώτη φορά ακόμα και μετά τον τοκετό.
Τα συμπτώματα μιας βαριάς μορφής προεκλαμψίας περιλαμβάνουν:
Περίπου μία στις 200 γυναίκες (0,5%) εμφανίζει βαριάς μορφής προεκλαμψία κατά τη διάρκεια της κύησης. Τα συμπτώματα τείνουν να γίνονται εμφανή στα τελευταία στάδια της κύησης, αλλά μπορεί να εμφανιστούν για πρώτη φορά ακόμα και μετά τον τοκετό.
Τα συμπτώματα μιας βαριάς μορφής προεκλαμψίας περιλαμβάνουν:
- ισχυρούς πονοκεφάλους που δεν υποχωρούν με απλά παυσίπονα
- προβλήματα στην όραση, όπως θολή εικόνα ή αναλαμπές μπροστά στα μάτια
- έντονους πόνους ακριβώς κάτω απ’ τα πλευρά
- κάψιμο στο στήθος που δεν υποχωρεί με αντιόξινα
- ταχύτατα αυξανόμενο οίδημα (πρήξιμο) στο πρόσωπο, τα χέρια ή τα πόδια
- εντονότατη αίσθηση αδιαθεσίας.
Τα συμπτώματα αυτά είναι σοβαρά και θα πρέπει κανείς να προσφύγει σε ιατρική βοήθεια άμεσα. Εάν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία, επικοινωνήστε με το μαιευτήρα σας.
Στη βαριάς μορφής προεκλαμψία ενδέχεται να επηρεαστούν άλλα όργανα, όπως το συκώτι ή τα νεφρά, ενώ μπορεί να υπάρξουν προβλήματα με θρομβώσεις.
Η βαριάς μορφής προεκλαμψία μπορεί να εξελιχθεί σε σπασμούς πριν ή αμέσως μετά τον τοκετό. Αυτές οι κρίσεις σπασμών ονομάζονται εκλαμψία και είναι σπάνιες, αφού παρατηρούνται σε ποσοστό μόλις 1 στις 4000 κυήσεις.
Στη βαριάς μορφής προεκλαμψία ενδέχεται να επηρεαστούν άλλα όργανα, όπως το συκώτι ή τα νεφρά, ενώ μπορεί να υπάρξουν προβλήματα με θρομβώσεις.
Η βαριάς μορφής προεκλαμψία μπορεί να εξελιχθεί σε σπασμούς πριν ή αμέσως μετά τον τοκετό. Αυτές οι κρίσεις σπασμών ονομάζονται εκλαμψία και είναι σπάνιες, αφού παρατηρούνται σε ποσοστό μόλις 1 στις 4000 κυήσεις.
Πώς μπορεί η προεκλαμψία να επηρεάσει το μωρό;
Η προεκλαμψία επηρεάζει την ανάπτυξη του πλακούντα, γεγονός που μπορεί να εμποδίσει τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου. Ενδέχεται επίσης να υπάρχει λιγότερο υγρό γύρω από το έμβρυο στο περιβάλλον της μήτρας.
Αν ο πλακούντας θιγεί σοβαρά, τότε το έμβρυο θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε θάνατο του εμβρύου μέσα στη μήτρα. Η ιατρική παρακολούθηση στοχεύει στον εντοπισμό και διάσωση των εμβρύων που κινδυνεύουν περισσότερο και τη γέννηση αυτών μιας και η γέννηση του εμβρύου και ειδικότερα του πλακούντα αποτελεί και τη θεραπεία της προεκλαμψίας.
Αν ο πλακούντας θιγεί σοβαρά, τότε το έμβρυο θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε θάνατο του εμβρύου μέσα στη μήτρα. Η ιατρική παρακολούθηση στοχεύει στον εντοπισμό και διάσωση των εμβρύων που κινδυνεύουν περισσότερο και τη γέννηση αυτών μιας και η γέννηση του εμβρύου και ειδικότερα του πλακούντα αποτελεί και τη θεραπεία της προεκλαμψίας.
Σε ποιες γυναίκες υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης προεκλαμψίας και πώς μπορεί να υπάρξει πρόληψη;
Η προεκλαμψία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε εγκυμοσύνη, όμως υψηλότερο κίνδυνο διατρέχετε εάν:
- είχατε ήδη υψηλή αρτηριακή πίεση προτού μείνετε έγκυος
- είχατε υψηλή αρτηριακή πίεση σε προηγούμενη εγκυμοσύνη
- έχετε ιατρικά προβλήματα όπως παθήσεις νεφρών ή διαβήτη ή κάποια άλλη πάθηση που επηρεάζει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, όπως ερυθηματώδη λύκο.
Αν ισχύει στην περίπτωσή σας κάτι από τα παραπάνω, ο ιατρός σας θα πρέπει να σας συμβουλεύσει να λαμβάνετε μια μικρή δόση ασπιρίνης (80 mg) μία φορά την ημέρα από τη στιγμή της ανεύρεσης καρδιακής λειτουργίας στον υπέρηχο, στην αρχόμενη κύηση, για να μειωθούν οι κίνδυνοι.
Η συμβολή άλλων παραγόντων δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί, όμως έχετε περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης προεκλαμψίας εάν ισχύουν παραπάνω από ένας από τους ακόλουθους παράγοντες:
- αν είναι η πρώτη σας εγκυμοσύνη
- αν είστε άνω των 40 ετών
- αν έχουν περάσει πάνω από 10 χρόνια από την τελευταία σας εγκυμοσύνη
- αν είστε υπέρβαρη – με ΔΜΣ (δείκτη μάζας σώματος) 35 ή παραπάνω
- αν η μητέρα ή η αδελφή σας εμφάνισε προεκλαμψία κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης
- αν κυοφορείτε πάνω από ένα έμβρυο.
Αν συντρέχουν παραπάνω από ένας από αυτούς του παράγοντες κινδύνου, επίσης θα σας συσταθεί η λήψη μικρής ποσότητας ασπιρίνης ημερησίως από την αρχή της εγκυμοσύνης
Πώς παρακολουθείται ιατρικά η προεκλαμψία;
Αν διαγνωστεί ότι εμφανίσατε προεκλαμψία, θα πρέπει να εισαχθείτε στο νοσοκομείο για ιατρική αξιολόγηση. Ενόσω βρίσκεστε στο νοσοκομείο, η αρτηριακή σας πίεση θα μετριέται τακτικά και θα σας χορηγηθούν φάρμακα για τη μείωσή της. Θα σας γίνει εξέταση ούρων για να μετρηθεί η ποσότητα πρωτεΐνης που περιέχεται σε αυτά, ενώ θα γίνουν και εξετάσεις αίματος. Θα παρακολουθείται η καρδιακή λειτουργία του εμβρύου σας, ενώ ενδέχεται να γίνουν και υπέρηχοι για να εκτιμηθεί η ανάπτυξη του εμβρύου και η καλή του κατάσταση.
Τι θα συμβεί μετά;
Θα συνεχίσετε να παρακολουθείστε στενά για να εξακριβωθεί το ότι μπορείτε να συνεχίσετε με ασφάλεια την κύηση. Αυτό μπορεί να γίνεται σε εξω-νοσοκομειακή βάση εάν πρόκειται για ελαφριάς μορφής προεκλαμψία. Πιθανώς ο γιατρός θα σας συμβουλεύσει να ολοκληρώσετε την κύηση στις 37 εβδομάδες ή και νωρίτερα, σε περίπτωση που υπάρχει η παραμικρή ανησυχία για εσάς ή για το μωρό. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να χρειαστεί να γίνει πρόκληση τοκετού ή εάν πρόκειται να υποβληθείτε σε καισαρική τομή, να την προγραμματίσετε ακόμα νωρίτερα.
Τι θα συμβεί αν εμφανίσω βαριάς μορφής προεκλαμψία;
Αν εμφανίσετε βαριάς μορφής προεκλαμψία, θα σας αναλάβει ομάδα ειδικών. Ο μόνος τρόπος να αποφευχθούν οι σοβαρές επιπλοκές είναι να γεννηθεί το μωρό. Κάθε εγκυμοσύνη είναι ξεχωριστή περίπτωση και η κατάλληλη χρονική συγκυρία θα εξαρτηθεί από την κατάσταση της κάθε γυναίκας χωριστά. Αυτό είναι κάτι που θα συζητήσει ο ιατρός μαζί σας. Ενδέχεται να υπάρχει επαρκής χρόνος για να προκληθεί ο τοκετός. Σε άλλες βέβαια περιπτώσεις, ο τοκετός θα χρειαστεί να γίνει με καισαρική τομή.
Η αγωγή περιλαμβάνει φάρμακα (δισκία ή ενδοφλέβια) για τη μείωση και τον έλεγχο της αρτηριακής σας πίεσης. Θα σας χορηγηθούν επίσης φάρμακα για την πρόληψη κρίσης εκλαμψίας (Μαγνήσιο) σε περίπτωση που το μωρό αναμένεται να γεννηθεί εντός του επόμενου 24ώρου ή αν έχετε ήδη περάσει μια κρίση εκλαμψίας.
Θα σας παρακολουθούν στενά στην αίθουσα τοκετού. Στα πιο σοβαρά περιστατικά, ίσως χρειαστεί να εισαχθείτε σε μονάδα εντατικής θεραπείας ή αυξημένης φροντίδας.
Η αγωγή περιλαμβάνει φάρμακα (δισκία ή ενδοφλέβια) για τη μείωση και τον έλεγχο της αρτηριακής σας πίεσης. Θα σας χορηγηθούν επίσης φάρμακα για την πρόληψη κρίσης εκλαμψίας (Μαγνήσιο) σε περίπτωση που το μωρό αναμένεται να γεννηθεί εντός του επόμενου 24ώρου ή αν έχετε ήδη περάσει μια κρίση εκλαμψίας.
Θα σας παρακολουθούν στενά στην αίθουσα τοκετού. Στα πιο σοβαρά περιστατικά, ίσως χρειαστεί να εισαχθείτε σε μονάδα εντατικής θεραπείας ή αυξημένης φροντίδας.
Τι θα συμβεί μετά τον τοκετό;
Η προεκλαμψία συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό. Ωστόσο, αν έχετε βαριάς μορφής προεκλαμψία, επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν και μέσα στις αμέσως επόμενες μέρες, οπότε θα συνεχιστεί η στενή παρακολούθησή σας. Ίσως χρειαστεί να συνεχίσετε να παίρνετε φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Αν το μωρό σας γεννήθηκε πρόωρα ή μικρότερο από το αναμενόμενο, τότε θα χρειαστεί και αυτό παρακολούθηση. Δεν υπάρχει λόγος να μη θηλάσετε εφόσον εσείς το επιθυμείτε. Θα χρειαστεί πιθανώς να μείνετε στο νοσοκομείο για λίγες ακόμα μέρες. Μόλις επιστρέψετε στο σπίτι, θα σας συμβουλεύσουμε σχετικά με το πόσο συχνά πρέπει να ελέγχετε την αρτηριακή σας πίεση και για πόσο καιρό ακόμα θα συνεχίσετε τη φαρμακευτική αγωγή.
Θα πρέπει να σας δει ιατρός 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό για μια τελευταία μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και εξέταση ούρων.
Αν είχατε βαριάς μορφής προεκλαμψία ή εκλαμψία, θα χρειαστεί να κανονίσετε ένα ραντεβού με το μαιευτήρα σας για έλεγχο μετά τον τοκετό.
Θα πρέπει να σας δει ιατρός 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό για μια τελευταία μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και εξέταση ούρων.
Αν είχατε βαριάς μορφής προεκλαμψία ή εκλαμψία, θα χρειαστεί να κανονίσετε ένα ραντεβού με το μαιευτήρα σας για έλεγχο μετά τον τοκετό.
Θα εμφανίσω προεκλαμψία και σε μελλοντική εγκυμοσύνη;
Συνολικά, μία στις έξι γυναίκες που είχαν προεκλαμψία στο παρελθόν θα την εμφανίσουν και σε μελλοντική εγκυμοσύνη.
Από τις γυναίκες που είχαν βαριάς μορφής προεκλαμψία ή εκλαμψία:
Από τις γυναίκες που είχαν βαριάς μορφής προεκλαμψία ή εκλαμψία:
- μία στις δύο θα εμφανίσει προεκλαμψία σε μελλοντική εγκυμοσύνη εάν γέννησε νωρίτερα από τις 28 εβδομάδες κύησης.
- μία στη τέσσερις θα εμφανίσει προεκλαμψία σε μελλοντική εγκυμοσύνη εάν γέννησε νωρίτερα από τις 34 εβδομάδες κύησης.
Θα σας πληροφορήσουμε σχετικά με τη δική σας ξεχωριστή περίπτωση και τις πιθανότητες εμφάνισης προεκλαμψίας σε μελλοντική εγκυμοσύνη, καθώς και για την όποια πρόσθετη φροντίδα χρειαστείτε.
